Obliczenia śladu węglowego PSE zostały zrealizowane zgodnie z międzynarodowym standardem GHG Protocol Corporate Accounting and Reporting Standard. Jako rok bazowy – czyli rok, dla którego obliczyliśmy emisje gazów cieplarnianych po raz pierwszy i względem którego porównujemy emisje w latach następnych – przyjęliśmy rok 2017.
W tegorocznych obliczeniach zdecydowaliśmy się rozszerzyć analizę wielkości emisji gazów cieplarnianych wynikających z naszej działalności o kolejne kategorie związane z naszym łańcuchem wartości (zakres 3). Względem poprzedniego roku do obliczeń włączyliśmy także emisje związane z produkcją oraz dystrybucją wykorzystanych paliw i energii (tzw. emisje Well-to-Tank) oraz produkcją i stratami powstającymi na przesyle energii elektrycznej oddawanej z sieci do użytkowników końcowych. Obliczyliśmy także emisje związane z zagospodarowaniem wytworzonych przez nas odpadów. Aspekty te uwzględniliśmy również w wynikach dla lat 2017-2020 na drodze rekalkulacji, aby zachować porównywalność wyników i spójność stosowanej metodyki. Dążymy do tego, aby poszerzać spojrzenie na wpływ naszej spółki na klimat i dokładniej identyfikować możliwości działań, jakie PSE mogą podjąć na rzecz ograniczania tego wpływu.
WPŁYW NA ŚRODOWISKO I DZIAŁANIA NA RZECZ KLIMATU (E)Ślad węglowy
PSE wpływają swoją działalnością na stabilną pracę systemu elektroenergetycznego w Polsce. Nasza organizacja, dbając o ciągłość dostaw energii do wszystkich regionów naszego kraju, dostrzega jednocześnie wpływ swojej działalności na klimat i podejmuje działania, by wpływ ten na bieżąco monitorować. Narzędziem, jakiego PSE używają, by mierzyć to oddziaływanie, jest obliczanie swojego śladu węglowego. Ślad węglowy został przyjęty jako stały wskaźnik brany pod uwagę przy ocenie działalności naszej organizacji i jest wykorzystywany w zarządzaniu spółką.
Obliczenia wykonaliśmy dla:
- działalności realizowanej przez całą organizację, czyli przez Centralę w Konstancinie-Jeziornie oraz zamiejscowe komórki organizacyjne (ZKO) z wyłączeniem ZKO w Warszawie,
- realizacji zadań operatora systemu przesyłowego określonych w regulacjach.
W 2021 r. ślad węglowy PSE wyniósł:
- według metody location-based* ─ 3 765 290 ton ekwiwalentu dwutlenku węgla. W porównaniach rocznych (r/r) poziom emisji wzrósł o 16 proc., a w stosunku do roku 2017 – zmniejszył się o 11proc.
- według metody market-based* ─ 3 762 934 ton ekwiwalentu dwutlenku węgla. Odnotowano wzrost emisji o 8 proc. w stosunku do roku 2020, a w relacji do roku 2017, stanowiącego rok bazowy, odnotowano redukcję o 19 proc.
Mniejsza emisja PSE w stosunku do roku bazowego według metody location-based w dużym stopniu wynika ze zmniejszenia ilości energii oddanej z sieci użytkownikom końcowym oraz spadku średniej emisyjności energii elektrycznej w Polsce. Uwzględniając zaś wskaźniki emisji dla energii elektrycznej według metody market-based, zmiana dostawcy energii wynikająca z modyfikacji sposobu kontraktowania zakupu energii wpłynęła na spadek emisji o 33 proc. w zakresie 2 względem roku bazowego.
W porównaniu roku do roku wzrost emisji wynikał ze zwiększenia ilości energii straconej na przesyle, a także wzrostu ilości energii oddanej z sieci do użytkowników końcowych. Blisko 99 proc. emisji PSE w zakresie 1, 2 i 3 wynika z realizowania działalności operatora systemu elektroenergetycznego.
Na pozostałe emisje składają się głównie zużywanie energii elektrycznej na potrzeby techniczne przez stacje elektroenergetyczne, zużywanie energii elektrycznej i cieplnej w naszych budynkach, emisja SF6 ─ gazu stosowanego jako izolator w urządzeniach na stacjach elektroenergetycznych oraz spalanie paliw w samochodach służbowych. Emisje gazów cieplarnianych związane z realizowanymi podróżami służbowymi oraz zagospodarowaniem wytworzonych odpadów odpowiadają łącznie za mniej niż 0,1 proc.
Źródła danych i wskaźników emisji
Dane o zużyciu energii i paliw pochodziły z faktur i wewnętrznych rejestrów. Emisje SF6 i gazów HFC (gazy cieplarniane wodorofluorowęglowodory) określono na podstawie uzupełnień gazów. Dystans pokonany samolotem określono na podstawie wewnętrznego rejestru i tras lotów. Informacje o rodzajach odpadów przekazanych do zagospodarowania podmiotom trzecim w 2021 r. pochodziły z wewnętrznych rejestrów. Z uwagi na trudności w pozyskaniu danych dla lat ubiegłych, emisje obliczono w oparciu o łączną masę odpadów przekazanych w latach poprzednich oraz z założeniem tej samej struktury tych odpadów, co w roku 2021.
Dla paliw, energii elektrycznej (metoda location-based) i cieplnej (do roku 2019) przyjęto w obliczeniach wskaźniki emisji i wartości opałowe na podstawie danych Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami, dla ciepła od roku 2020 przyjęto wskaźnik opublikowany przez Urząd Regulacji Energetyki, dla SF6 i gazów HFC przyjęto współczynniki GWP100 zgodnie z 4. (do roku 2020) oraz 5. (2021) Raportem Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change, w skrócie IPCC). Wskaźniki emisji dla energii elektrycznej według metody market-based przyjęto na podstawie informacji o strukturze wykorzystywanych paliw publikowanych na stronach odpowiednich dostawców energii. Wskaźniki emisji dla podróży samolotem (do roku 2020) oraz dla paliw i energii w ujęciu Well-to-Tank (od szybu do baku – emisje związane z wydobyciem i przetwórstwem ropy naftowej, transportami wykorzystanych paliw na stacje/do odbiorcy końcowego, a także stratami na przesyle w przypadku energii elektrycznej) przyjęto z bazy DEFRA (Departament Środowiska, Żywności i Spraw Wiejskich w Rządzie Wielkiej Brytanii). Emisje związane z podróżami lotniczymi w 2021 r. zostały obliczone przez stosowany system zarządzania delegacjami.
Nie zidentyfikowano biogenicznych emisji gazów cieplarnianych. Gaz cieplarniany ujęty we wskaźnikach emisji dla paliw, energii elektrycznej i cieplnej to CO2. Gazy cieplarniane ujęte we wskaźnikach emisji pochodzących z bazy DEFRA (podróże lotnicze, emisje dla paliw i energii w ujęciu Well-to-Tank, zagospodarowanie odpadów) to CO2, CH4, N2O.
Ślad węglowy (ang. carbon footprint) to suma emisji gazów cieplarnianych wywołanych bezpośrednio lub pośrednio przez daną osobę, organizację, wydarzenie lub produkt. Obejmuje emisje dwutlenku węgla, metanu, podtlenku azotu i innych gazów szklarniowych (cieplarnianych) wyrażone w ekwiwalencie CO2. Ślad węglowy organizacji obejmuje emisje spowodowane przez wszystkie jej działania. Jego miarą jest MgCO2e – tona (megagram) ekwiwalentu dwutlenku węgla.
Ślad węglowy to jedno z kluczowych narzędzi współczesnego zarządzania środowiskowego. Ma charakter międzynarodowy i coraz częściej jest wykorzystywany przez przedsiębiorców jako jeden z podstawowych sposobów poprawy efektywności funkcjonowania firm.