Nasza spółka, jako jedyny OSP na terenie Polski, odpowiada za przesyłanie energii elektrycznej do odbiorców w całym kraju. Oznacza to dla PSE odpowiedzialność za infrastrukturę przesyłową; konieczność realizacji prac eksploatacyjnych, konserwacyjnych i remontowych, modernizacyjnych i prac mających na celu rozbudowę. Sieć przesyłowa musi sprostać zmianom wynikającym m.in. ze wzrostu zapotrzebowania i struktury zużycia energii w kraju oraz zmiany struktury i lokalizacji źródeł wytwórczych, w tym źródeł odnawialnych.
Utrzymanie wymaganych parametrów jakościowych dostarczanej energii elektrycznej oraz zapewnienie bezpieczeństwa pracy KSE wiąże się z koniecznością nabywania usług systemowych świadczonych przez wytwórców energii elektrycznej.
WPŁYW NA SPOŁECZEŃSTWO I PRACOWNIKÓW (S)Działalność PSE a taryfa przesyłowa i rachunki za energię
Finansowanie wydatków związanych z działalnością przesyłową, czyli kosztów funkcjonowania i nakładów inwestycyjnych, dokonywane jest na zasadach określonych w obowiązujących regulacjach prawnych, a wydatki pokrywane są przychodami z tytułu świadczonych usług przesyłania uzyskiwanymi ze stosowania Taryfy spółki zatwierdzanej przez Prezesa URE.
Taryfa spółki to zbiór cen i stawek opłat oraz warunków ich stosowania opracowywany co roku na podstawie planowanych, uzasadnionych kosztów prowadzenia działalności oraz zwrotu z kapitału zaangażowanego w działalność przesyłową, przeznaczonego na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych. Koszty stanowiące podstawę kalkulacji stawek opłat za usługi przesyłania podlegają ocenie Prezesa URE, który zatwierdza Taryfę w trakcie prowadzonego postępowania administracyjnego.
W 2021 r. Taryfa PSE zawierała stawki opłat taryfowych:
- kalkulowane przez OSP na podstawie kosztów działalności przesyłowej PSE i zwrotu z kapitału,
- wyznaczane przez Prezesa URE niezwiązane bezpośrednio z działalnością PSE:
- opłata OZE związana z zapewnieniem dostępności w KSE energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych; w 2021 r. stawka opłaty OZE wynosiła 2,20 zł/MWh,
- opłata mocowa, związana z wynagrodzeniem za świadczenie usługi pozostawania w gotowości do dostarczania mocy elektrycznej do systemu elektroenergetycznego i dostarczania tej mocy do systemu w okresach zagrożenia, - wyznaczane przez ministra właściwego ds. energii niezwiązane bezpośrednio z działalnością PSE – opłata kogeneracyjna związana z zapewnieniem dostępności w KSE energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji – w 2021 r. stawka opłaty kogeneracyjnej wynosiła 0,00 zł/MWh,
- określane w ustawie o zasadach pokrywania kosztów powstałych u wytwórców w związku z przedterminowym rozwiązaniem umów długoterminowych, niezwiązane bezpośrednio z działalnością PSE – opłata przejściowa związana z usługą udostępniania KSE.
Przychody z opłat mocowej, OZE, kogeneracyjnej i przejściowej zbierane przez PSE są przekazywane w całości do Zarządcy Rozliczeń, który zajmuje się ich dalszą redystrybucją do wytwórców energii elektrycznej.
Struktura opłat w taryfie PSE stosowanych w rozliczeniach w roku 2021
Rys. Struktura opłat w taryfie PSE stosowanych w rozliczeniach w roku 2021
Zgodnie z obowiązującym w Polsce modelem funkcjonowania rynku energii elektrycznej, rozliczenia PSE za usługi przesyłania dokonywane są z odbiorcami fizycznie przyłączonymi do sieci przesyłowej na terytorium kraju, tj.:
- operatorami systemów dystrybucyjnych, dla których koszty nabywania usług od PSE stanowią uzasadnione koszty prowadzenia działalności i są uwzględniane w kalkulacji ich taryf za usługi dystrybucji energii elektrycznej,
- odbiorcami końcowymi.
Wskazani wyżej odbiorcy, fizycznie przyłączeni do sieci PSE, ponoszą zatem całość kosztów uwzględnianych w kalkulacji stawek opłat przesyłowych.
Wytwórcy nie ponoszą opłat przesyłowych z tytułu wprowadzania energii elektrycznej do sieci. Wnoszą jedynie opłatę jakościową – za ilość energii elektrycznej zużywaną przez odbiorców końcowych przyłączonych do ich sieci, instalacji i urządzeń, którym sprzedają energię elektryczną.
Przedsiębiorstwa obrotu nie wnoszą do PSE żadnych opłat taryfowych z wyjątkiem opłaty rynkowej, stosowanej wyłącznie w odniesieniu do energii elektrycznej importowanej do Polski z Ukrainy.
W przypadku odbiorców przyłączonych do sieci dystrybucyjnej (sieć należąca do OSD), w tym m.in. gospodarstw domowych, koszt dostarczenia energii elektrycznej poza kosztami związanymi z działalnością OSD obejmuje również koszty działalności PSE, tj. związane z zakupem przez OSD usług przesyłowych od PSE.
Koszty PSE na naszym rachunku za energię elektryczną
Średnia stawka netto opłaty za świadczone przez PSE usługi przesyłania (bez stawek dot. opłat wsparcia, tj. bez opłaty mocowej, przejściowej i opłaty OZE oraz opłaty kogeneracyjnej, która w roku 2021 wynosiła 0,00 zł/MWh), stanowiła w 2021 r. jedynie ok. 4,1 proc. średniej stawki brutto dla gospodarstw domowych. Stawka netto dot. opłat wsparcia (opłaty mocowej, przejściowej i kogeneracyjnej oraz opłaty OZE) stanowiła 6 proc. średniej stawki brutto dla gospodarstw domowych.
Struktura rachunku za energię elektryczną odbiorcy w gospodarstwie domowym w 2021 roku.
Na wysokość rachunku dla gospodarstw domowych mają wpływ głównie:
- cena energii elektrycznej,
- koszty usług dystrybucji,
- podatek od towarów i usług.